MIZO MIZONA HUMHALH

Hun Chhinchhiahnate

05/02/2011 02:39

- Vanlalhmingsangi

2004 khan General Council of the World Alliance of Reformed Churches chu Ghana (Africa) ram, Accra khuaah an nghat a. Kal khawm member-ten African sal an dahkhawmna leihnuai puk awmna Elmina leh Cape Coast vel an tlawh kual bawk a. Heng puk thim takahte hian African mihring a nuai tel khungkhawmin khawvel sumdawnna atan an leiin an hralh thin a, he puk thim chhungah hian mi tamtak an thi tawh bawk a ni. Heng hmun rapthlak tak an tlawh atang hian eng tikah mah mihringte hi khawvel sumdawnna atan hmang leh tawh lo tura Rinna Thutiam an thlung a, chu chu The Accra Confession tiin an vuah a. Tun tumah hian hun chhinchhiahnate tia thupui vuahin thu ka rawn ziak a, The Accra Confession ami, kan tana hriat tur pawimawhte kan zep tel zeuh zeuh dawn a ni.

Matt.16:1-3 kan chhiar chuan: Farisaite leh Saddukaite a hnenah an lo kal a, amah fiah nan van ata chhinchhiahna thil mak entir turin an rawn ngen a. Ani erawh chuan a chhang a, “Tlai lam a lo nihin, ‘khua a tha dawn a ni ang, kawl a sen em mai,’ in ti thin. Zingah pawh, ‘Vawiin chu khua a chhe dawn a ni ang, kawl a sen a, khua a dur em mai,’ in ti thin a; khaw awmzia in hrethiam si a, hun chhinchhiahnate erawh chu in hrethiam thei si lo.” tih kan hmu.

Thuthlung Thar hun laia an mithiam, khawvel leh dan chungchanga mi chungnung Farisaite leh Saddukaite khan Lal Isua fiah nan chhinchhiahna thil mak an phut thin a. Hemi tum hi Isua fiah an tumna hmasa ber a ni lo. Baptisma a chan zawh hlim pawh khan thlalerah fiahna a lo tawng daih tawh a nih kha. Isuan chhanna a pek danah kan chian lehzual nan Luka 12: 54-56 tar lang leh ila: Khawthlang lama chhum lo chhuak in hmuhin, ruah a sur dawn e, in ti nghal thin a, a sur ngei thin. Chhim thli a lo tleh lahin, khua a lum dawn, in ti a, a lum ngei thin. Nangni mi vervekte u, lei leh van enin khaw chin in hrethiam thei si a, engtizia nge tunlai hun awm dan hi in hriathiam theih loh? tiin, hriat sa reng hre lo anga zawhna an siam thin chu Isua ngaihdan a nih loh thu a tawngkam atang kan hmu a ni. Tin, Isua tawngkamah hian a hunlaia leilung boruak inlumlet dan atang chhanna a pe tih kan hmu bawk ang.

Isua hunlai aiin tunlai huna chengte chuan fing kan inti zawk a, kan hmu tam zawk a, kan hre tam bawk a, engkimah thiam thil leh hmanrua pawh kan ngah zawk tawh hle a ni. Tunlai hun awm dan leh khawvel chet vel dan, boruak inthlakthleng dan te pawh hre lo kan ni lo. Kan vei lo va, kan hre duh lo zawk a ni tih Isuan Farisaite kal tlangin min hrilh a ni. Tunlai hun awm dan leh hun chhinchhiahnate chu engte nge ni le?

Rom 8: 19 – Thil siam zawng zawng chuan Pathianin a fate a tihlan hun an nghakhlel em em a ni. He changah hian thil siam zawng zawng leh mihringte chungchang kan hmu a, thil siam zawng zawngin Pathian fate (mihringte) nghakhlel takin an thlir thu kan hmu. Eng vangin? Chang 22-na kan chhiar chuan – Thil siam zawng zawng chu tun thlengin nau vei rum angin an rum a ni. Thil siamten Pathian fate an nghahchhan chu hei hi a ni: Pathian thilsiamte chuan harsatna an tawk a, na tuarin an rum mek a, chu tuarna atanga an mahni chhanchhuaktu tur Pathian fate lak atang an beisei reng a ni. Pathian fate chu Rinna avanga chhandama awm keini Ringtute hi kan ni.

Amaherawh chu, mihringte hian beiseitlakin kan chenna khawvel hi kan chhuah em tih erawh chhan chakawm fahran a ni lo. Pathianin duh taka asiam khawvel leilung mawina leh hausakna hai chhuak a, mahni inchhekmuk nan hmangtu mihringte avang chauh zawkin kan chenna khawvel hi tihchhiat a la ni zel zawng a nih hi. Pathianin a anpuia a siam mihringte mahni mihringpuia en thei lo mihnuaichhiah chingte chuan vun rawng a danglam mai avang leh mit meng a zim mai avangtein hnam thenkhatte chu sal atan an leiin an hralh a, sumdawn nan an hmang a ni. Pathian Thua “Anpui dinhmun” haiderin “Nun inthlau khawvel thar” kan siam chhuak tawh a ni ber e.

Chu chauh a ni lo. Khawvela mi hausa ber sum lak luh zaa pakhat hi khawvela mi rethei berte lak luh zaa 57 ang hu a ni a. Tin, mihring 24,000 hi ei tur tlak chham vang leh retheihna avangin nitin an thi bawk a ni. Mi tam tak chu, inven theih natna, mahse, inenkawl zawh loh vanga hi a nuai tel an awm mek bawk a. HIV leh AIDS-in khawvel hmun hrang hrang a tihthaih laiin a tuar tam ber leh thihpui tam ber chu a rethei berte, inenkawlna damdawi tha lei zo lote an ni (Accra).

Chutih laiin natna vang pawh ni lo, tualthahna avangte, nuclear ralthuam avangte, thihchilh bomb te, indona chi hrang hrang avangtein ram hrang hrangah mi a nuai tel an thi reng bawk a. September thla (2009)-a Iran President thu sawi kha a dik khawp mai. September 11th WTC mifirfiakten an bomb tuma mi 3,000 vel thi ta kha khawvelin kan tuarpui em em a, kumtin mitthi sunna khawvelin kan neihpui thin. Engvang nge ni? Kan ngaihsan ber leh ram hausa bera inchhal USA-a thil thleng a nih vang a ni. Tun thlengin Afghanistan leh Iraq-ahte indona avangin mipui a sing a sang tel tak meuhvin nunna an hloh reng a, mihring a nuaitel an inhliam reng bawk a ni. Amarawhchu, 9/11-a thil thleng angin indona avanga mihring tam zawk nunna chan hi tuarpuina leh sunna kan tilang ngai lo (Sept. 2010. cnn.com/news). Mosolman an nih vang em ni? Nge, America ram a nih loh vang zawk? Khawvel leh a chhunga cheng zawng zawngten nunna nei tura Pathian kohna chu kan haider mek a. Kan hriat duh zawng a nuam chin leh khawvel hausakna erawh kan  bengkhawn em em thung si hi a ni Lal Isuan “Mi vervekte u, in hriat duh zawng chu in hrethiam si a, hun chhinchhiahnate erawh in hrethiam thei si lo” tia a lo sawi chu.

Hmanlai chuan khawvel hmun hrang hrangah pulhhri a leng thin a, a khaw pumin an thi puk puk thin. Tunlaia ram hrang hrangin a buaipui nuclear energy hming vuaha nuclear ralthuam leh bomb an siamchhuahte hi khawvelah hmang ta ngat se zawng, hmanlaia pulhhri kha chu nep te a ni ringawt. Chuvangin ram hrang hrang chuan nuclear bomb siam emaw nuclear energy siamchhuah emaw duh loh entir nan kawng an zawh vut vut a, Hollywood leh film siamchhuaktute thlengin a thlirtute hriatthiam theih turin lemchangtein min hrilh fo thin a ni. Amarawh chu, keini zirchhuah ve thung chu engte nge? Ralthuam an va nei tha em? Hmanrua an nei tha bik mang e? tiin awhna thinlung kan nei ringawt a, an mizirtir leh an film siamin thu min chah, nuclear ralthuam leh indonain mihring leh khawvel a tihchhiat nasat zia erawh kan zir duh miah bawk si lo. Deut. 30:20-ah dam rei chu Pathian malsawmna tih thu kan hmuh laiin he pulhhri aia rapthlak zawk, thalai, naupang pawh thliar lo thihna thlentu, kan thlahte thlenga mangna thlentu ralthuam hlauhawm tak tak siam chhuah leh hmante hi Pathian Thu kalh a ni.

Chhinchhiahna dang en tur pawh a la awm. Ram pakhat leh pakhat thlun zawmin sumdawnna company lian tak tak an din a, Industry lian tak tak bunin kan leilungte sumdawn nan an hman avanga kan chenna leilung leh boruak ngei tunah hian tihchhiat a nih tawh zia kan hria em le? Khawvel hausakna ringawt ngaihtuaha khawvel leilung hmanga inchhekmuktute chuan kan hausak vek chuan retheihna hi tih bo theih a ni tiin thutiam dik lo min pe a (Accra). Sum nen engkim an teh a, sum a awm phawt chuan khawvelin a tuar mek harsatnate hi kan tidam thei ang tiin nunna petu ang hialah sum neitute an inchhal tawh a ni. Khawvel leilunga awm Pathian thil siamte hi ral thei lo leh zo thei lovah ngaiin sum a awm phawt chuan a tawk titu an awm a nih chuan chu chu hrillawkna dik lo a ni. Khawvelah hman sen loh leh ei sen loh nei an awm chhung chuan ei tur nei lo leh silh tur nei lo an awm zel dawn.

1989 khan nitinin khawvel thil nung chikhat zel tihchereu a lo ni daih tawh a, AD 2000-ah meuh chuan dar kar khatah khawvel thil nung chikhat zel tihchereu a ni der tawh a ni (Accra). Heng thilsiam dangte hi awm lovin mang ta vek se, an siamchhuah boruak atanga thaw ve mai mihringte tan dam chhuah ngaihna a awm chuang lo. Heng thilsiam dangte hi mihringte duhamna vangte, sum siam nana engkim kan hman avangte leh kan ngaih thah hrim hrim avangtea tlem tial tial an ni. Chuta tang chuan boruak inthlakthleng dik lo tak tak kan tawng zel a, ramngaw thiah a ni chhunzawm zel a, lei a min a, tui thianghlim in tur a vang telh telh a, tuilet a nasa zual a, thlipui tuar ngai loten an tuar a, chungte chu a nghawngte an ni. Sumdawn nan khawl lian pui pui kan bun a, chu khawl atanga chhuak boruak hmuh theih loh leh hrisel lo em em, mahse hip loh theih si loh karah kan leng der tawh a, natna thar kan hriat ngai loh, hming hriat sen loh kan pai zo ta a ni. Sam 24:1 ziak ang khan “Khawvel leh a chhunga thil awm zawng zawng hi Lalpa ta” a ni a, duh tak leh lungawi taka a siamte an ni tih hi kan hriat thar leh a tul a, mihringten duh ang anga suasam mai mai hunah kan cheng tawh si a, keini, Pathian faa inchhalte tal hi chuan Pathian ta an nih zia tilang turin hmangaih taka kan enkawl a tul tawh a ni.

Boruak zirtuten December 2009, Copenhagen, Denmark-a khawmpui an neih khan khawvel lum chak dan zirin degree 2-in nikum pawh kha a sa zual sauh tawh tih an puang a. Chu thu chu mithiamten an lo hrillawk vek tawh a ni. Degree 2 leka sangin a nghawngte chu: Los Angeles ah an history-a an tawn ngai loh khawlum sang ber an tuar a, Mexico-ah States 7 chu tuilianin a chim tlat bawk a, Russia ramah ram kang nasa takte leh Pakistan-ah tuilian rapthlak tak te (Oct. 2010. cnn.com/news) leh kan ram ngeiah pawh boruak inthlakthleng a nasat avangin thlipui tuar ngai lovin an tuar ta vak a nih kha. Tsunami leh Nargis kan ramin a tuar lai khan zu kala theihtawpa zu tanpui turin kohhran leh khawtlangin min tur lo va, kan khua atanga mahni thua kal tum pawh kan awm bawk hek lo. Tun hunah hian “Keini zawng Pathianin min hmangaih a, eng tuar lo tein min awmtir leh thin” tia lungawi mai Kristian hmasial kan mamawh tawh lo. Zabi rawn la kal tur zelah degree 2 leh a aia sang a sat belh leh chuan a tuar nasa ber tur ramte chu keini ang ram retheia chengte hi kan ni tiin an sawi. Lal Isuan inring rengin awm rawh u tia thu min chah ang khan a hun taka che turin inring renga awm dan hi kohhran pawhin hma lain kan zirho a tul tawh a. Rik rum thila volunteer-a kal mai thei tur mihuaisen thalai insuihkhawm pawh neih theih dan kawng dap a hun tawh hle a ni.

Genesis 9: 8-12 – ah khan Pathianin mihringte nen chauh ni lovin thil siam zawng zawngte nen inrem taka awm turin thuthlung a lo siam daih tawh a. Chu a thuthlung chu khawvel leh a chhunga awm zawng zawngten remna leh thlamuanna famkim an neih theih nana thuthlung a ni. Isa.55:1- ah chuan thuthlung hi khawngaihnaa kan dawn a ni a, bazaar zawrh kual vel mai mai atana thuthlung a ni lo tih min hrilh leh bawk a ni (Accra). Chu thuthlung bawhpelhtuah i tang lo hram ang u. Deut 30:15, 19 –a Pathian thuchah hi hre reng bawk ila: Vawiinah hian eng nge in thlan duh, thil tha nge thil tha lo, nun nge thih, thlang rawh u. Nangmahni leh inthlahte in dam zel theih nan nunna thlang rawh u.

Thulakna: Hriatna Ro Bawm, January 2011

Comments

No comments found.
 

Contact

Search site

 

 

 

 

                  NGAIHDAN

 

    

     Ngotekherh         Puanchei

   

        Puandum           Hmaram

 

 

 

           THU KAM HNIH KHAT


ShoutMix chat widget

 

 

                TLAWHTUTE


counter globe

 

 

  MIZO LEH ENGLISH THUFIAHNA

Freelang Dictionary
MIZO => ENGLISH :
ENGLISH => MIZO :

Whole word

 

 

ZOTUI THIANG GROUP(MAIL)

Google Groups
Subscribe to Zotui Thiang Group
Email:

 

ENG WEBSITE ATANGIN NGE HETAH?

 

MizoMizo Kan Nih Kan Lawm E