YMA khawmpui lian vawi 65-na chuan kum 2011 chhunga Kumpuan atan “Khawtlang Nun Siamthat” a lo thlang leh ta a, Khawtlang nun siamtha turin Do ngai leh Nun pui tur leh inzirtir ngai te a then hran a ni a. Do ngaite chu heng –
1) Ruihhlo
2) Mipat hmeichhiatna hman khawloh leh
3) Kut tling lova thil neih tih te a ni.
1. Ruihhlo : Kum 2004 a Zawlnuam a YMA khawmpui lian vawi -59na in Kumpuan atan Ruihhlo Do a thlan atang khan kum 6 vel zet a lo liam ta a, khatih hun laia Ruihhlo Do boruak kha kan la hre theuh awm e, vawiin ni chuan kalphung mumal zawk kan zawh ta niin a sawi theih awm e. Ruihhlo Do dan kan lo inzirtir thin heng Prevention, Supply reduction, Demand & Harm reduction leh After care & rehabilitation te chu inhrilhfiah kan ngai tawh lova, kan sawi ho tur ber ni a lang chu tun aia sawt zawkin Ruihhlo engtin nge kan do ang ? tih hi ani. Mizo te hi kan la tlem ngaihtuah in Ruihhlo buaipui nasa ber pawl kan ni hial ta awm e. A hnuai a kan tawrh dan dinhmun hi han bihchiang i la :
YMA in Ruihhlo kan do hian awmzia a neih nasat zia chu tu tan mah hai rual a ni awm love, amaherawh chu duhthusam em thleng thei dawn lo mah i la, heng a hnuai a mite hi kan bawhzui that chuan tun aiin a let fe in Ruihhlo Do hi kan sawt zawk ngeiin a rinawm:
1) Ruihhlo zuar (Mihring) ngai bawk kan man leh thin: A bik takin CADS hma lakna atanga alan dan chuan Ruihhlo zuar hi mi thar an awm ve bawk tho na chungin kan man than te bawk deuh hlir hi man thin an ni.:
Heng mi engemaw zah lek ho hian kan ram thalaite hi min hrai lui zel a, thuneitute hnen a hlan an nih hian an simna tur khawp hremna an hmu ngai lo nge? Jail thuneituten tang tam lamah harsatna an sawi loh laiin rei lote chhung chauh Jail ah tangin an chhuak leh thuai thin si a, an chhuah rual rualin an zawrh chhunzawm leh mai thin. Hlauh tur an mamawh niin a lang.
2) Court Rorelna tha kan mamawh: Ruihhlo zuarte hremna dan tha tak tak kan nei nia kan in hriat laiin kan lo nei tha tawk lo nge? Hremna pe na ngamtu thuremtu(magistrate) kan mamawh ta hle niin a lang. Tin, Ruihhlo mansak avanga tangte hian professional bailer an nei thin an ti a, hei hi zirchian a tha hle. Thu hretu (witness) te senso Sorkar tumsak thin hi a beitham lulai lutuk deuh a, court a din tamtakten an harsat phah thin niin an sawi. Mizoram Liquor Total Probihition Act (MLTP) lah chu zirchiang tur Study group Sorkar in a din fel ta, Mizoram tluk a tlawmngai pawl Sorkar tan a thawh hlawk hi an tam vak lo tawpin a rinawm. Heti chung a kan hlawhchham fo anih chuan chhan dang tha tak a awm a ni thei ang.
3) Ramdang leh Hnamdang mite kan thlah zalen lutuk: Kan ram hotu zawkte pawhin ramdang leh hnamdang mite chet hleihluak zia an ngaihmawh tawh laiin keini a ram hmangaihtu zawk nia ngaihte hi kan la dam hle mai. Kan pawi an khawih nasat tawh zia en hian tan kan lak thar a tul hle.
4) Tanrual thar leh a tul : Sorkar department heng Excise & Narcotics, Police (Narco) leh Drugs Controllers te nen pawh kan tanrual a tul hle a, Mipui pawh tun aia nasa zawk a kan chawh thawh leh a tul niin a lang. Kan Sorkar pawh a tul angin a penchhuakin a in huam ve a ngai bawk. Ram dang leh State dangte entawntlak leh zir tham khawpin hma kan la thei a. India ram hmun dangin Proxyvon an uar hma daihin kan lo buaipui fe tawh a, tunah chuan India ram state dangte pawhin an hmachhawn tan ta. India Today ni 30 August ,2010 chhuakah khan State dangten an tawrh nasat dan leh thuneitute an la tan tawk loh zia thupui berah an rawn nei a nih kha.
"Sual punlunna chhan chu Mitha te an ngawih reng vang a ni” Edmund Burke.
2. Mipat hmeichhiatna hman khawloh: Nupa kar nilova Mipat hmeichhiatna hman hi sual lian tak a ni tih hi inzirtir uar nasat leh hle kan ngai niin a lang. Mizoram a HIV/AIDS din hmun thar ber I han bih hmasa teh ang.
Tarlan atanga a lan dan chuan mipat hmeichhiatna hman atanga HIV/AIDS inkaichhawng an tam ber tih a lang.
3. Kut tling lova thil neih : Kut tling lova sum lakluh hi Mizo te hian kan pawisa ta lo hle niin a lang a, hemi kawng ah hian tan kan lak nasat leh zual a tul khawp mai. India Today January 10, 2011 chhuak ah chuan kum kal ta kha 2010 The Year of Treasure Hunters a ti in a cover ah a dah tawp mai. Common Wealth Games, 2G Scam, IPL(Cricket) leh Adarsh Housing Scam buaina te khan Khawvel adeng chhuakin India ram a ti mualpho hle a ni. Chutih rual erawh chuan an za vain hremna an tawk vek thung a, keini Mizoram a hlemhletna manchhuah, na tak a hrem an awm sawi tur kan hre meuh awm love. Sorkar atanga hamthatna awm theite kan phu loh pawh dawt hmang a dawng duh mai kan tam ta lutuk te hi i sim ang u. YMA te pawh lei theihin kan awm palh hlauh ang e, chuvangin thil engemaw hlek ah i pen ruak ruak lovang u. Tin, mawhphurhna leh chanvo kan neih te tha leh rinawm takin hlenchhuak zel i la. Kut tling lova thil neih kan do zel nan a hnuai ami ang hian hmalak thin nise :
Mizoram hian hmangaihtu a nei ve a ni tih lantir hi YMA ten kan tih tur dik tak a ni dawn lawm ni?
Date | 03/03/2011 |
By | marina |
Subject | good work |
a tha kawp mai. Thangtharte zirtir tur tha tak a ni