MIZO MIZONA HUMHALH

Mizo & Malaysia Thawnthua Rannung Indo leh Zana Bak Thlawhchhuah Chhan

17/01/2011 00:10

Malaysian-ho hmanlai thawnthu-ah pawh Mizo thawnthu-a “Chungleng leh Hnuaileng Indo (Ransa Indo ) ” ang kha a lo awm ve reng mai a, chu indona-ah chuan Mizo thawnthu ang bawkin, bak (bat ) chu a phakar/ nun ngheh loh avangin thian nei lovin a awm a, chhunah pawh thlawk chhuak ngam lovin, zanah a thlawh chhuah phah ta a ni.

Why Bats Fly at Night? (Malaysia Folktale)

In a jungle lived a bat which liked to keep to itself. In the beginning, it did not want to mix with the other creatures. After some time, however, it felt lonely; so ti came out in search of friends.

I should join the land creatures, since I do not live in the air,” the bat decided. So it met the head of the land creatures, King Elephant.

You can be a member of our group,” said King Elephant. “However, you must help us if we get into any difficulty.”

The bad agreed.

At that time the flying creadtures and the land animals were at war. The bat helped his new friends and they eventually won.

A few days later, there was another fight. However, the bad had a change of heart. It no longer wanted to help the land creatures.

So the bat went to see the head of the air creatures, King Eagle. King Eagle agreed but the bat was to help them fight against the land creatures. With the bat’s help, the air creatures won. The bat was praised for his efforts.

As time passed, the bat felt lonely for it could not keep up with the air creatures. It remembered its earlier friends, the land animals. It went to see King Elephant. Unfortunately for the bat, King Elephant remembered its treachery and refused to allow it to play with the land animals.

The bat felt very sad because it no longer had any friends. Ashamed to show itself, it returned to its cave and decided to come out only at night to look for food.

That is why to this day, the bat can be seen only at night.

Chungleng leh Hnuaileng Indo (Mizo Thawnthu)

Hmânlai hian Satel hian rûlpui tui a vêng a. Nakînah chuan Sakhi hi a lokal a, Satel chu rûlpui inzuankahlênsiakah a sâwm a. Satel chuan, “E khai, kei zawngin ka zuankahlên ve zo lovang; rûlpui tui chu ka bawh keh ngei dâwn a, a hlauhawm dâwn êm mai,” a ti a. Mahse Sakhi chuan, “Bawh keh mah la ka chhan tlat ang che, hlau reng reng suh,” tiin a thlem lui talh a, Satel pawh chuan, “Ni e maw le,” a ti ve ta a.

Tichuan Sakhi chuan rûlpui tui chu a han zuan a, a zuankahlên thei mai a. Satel pawh chu ‘pak chheih khah’ tiin a han zuang ve a; mahse a zuan khum thei ta lo va, a bawh keh ta rap mai a, a pu Rûlpuia pawi a khawih ta. Sakhi chuan a hlau ta êm êm mai a, chhan ngam lo napui chuan tihngaihna dang hre hek lo, “Tela, tlan ta mai rawh, ka hum ngam bik lo che,” a ti a, a rang a rangin a tlanbo ta a.

Chutichuan Satel chu a tlan pawh tlan hlei thei lo chuan chhuk zâwngin a lumin a lum ta bawp bawp a, Saza in a dêng a, Sazuk in te, Sanghal in te a dêng zel a. An hnênah chuan, “Rûlpui tui ka bawh keh a, min hum rawh khai,” a ti zel a, an lo hum ngam lo zel a. Nakinah chuan Savawm in hi a zuk dêng leh dawt mai a, ani chuan, “Tu nge ka in dêng?” a lo ti a, Satel chuan, “Keimah Teltea,” a ti a. Savawm chuan, “Eng nge i hlauhva khatia i lo tlanchhiat chiam mai?” a ti a. Ani chuan, “Sakhi nen rûlpui tui kan inzuankahlênsiak a, ka zuan khum ve zo lo va, ka bawh keh ta a. Rûlpui chu ka hlau va, ka lo tlanchhia a ni, nang zawngin mi hum lul ang che,” a ti a. Savawm pawh chuan, “E khai, ka hum ngam lo’ng che, tlan leh mai tawh,” a ti a, a tlan leh ta a.

Sakei in hi a zuk dêng leh a, “Tu nge ka in dêng?” a lo ti a. Satel chuan, “Keimah Teltea, Sakhi nen rûlpui tui kan inzuankahlênsiak a, ka zuankahlên ve zo lo va, ka bawh keh ta a, ka hlau va, ka tlanchhia a ni,” a han ti a. Sakei pawh chuan, “E, khai khai khai, chu zawng ka hum ngam awzawng lo mai che, tlan leh ta mai tawh,” a lo ti ve leh si a, a tlan leh ta bauh bauh a. Nakinah chuan Murâ in hi a zuk dêng leh ta dawt a, “Tu nge ka in deng?” a lo ti a. Satel chuan, “Keimah Teltea, Sakhi nen rulpui tui kan inzuankahlênsiak a, ka bawh keh ta a, ka hlau a, ka lo tlan a ni,” a ti a, humhim a dil nghal a. Murâ chuan, “E, hlau reng reng suh, keiman ka hum ang che,” a ti a, a thla hnuaiah chuan a bihruktir ta tlat a.

Rûlpui chuan Satel hnu chu a rawn chhui a, sa apiang chu a rawn zawt zêl a. Murâ in a lo thlen dâwn chuan a rawn tleng ri leh ta hruah hruah mai a, Murâ chuan, “Chu, eng thawm nge ni ta?” a ti a; Satel chuan, “Chu chu alawm ka hlauh chu, rûlpui tleng thawm a nih chu,” a ti a. Rûlpui chu a lo thleng ta a, Murâ hnênah chuan, “Teltea i lo hmu em?” a han ti a, Murâ chuan, “Hmu teh suh e,” a ti a. Rûlpui chuan a ringhlel deuh a, “I inah hian a hniak a tawp si a, i hmu ngei tûr a ni; i thukru a ni ang e, i thla kha han zâr teh,” a ti a. Murâ chuan a thla lehlam chauh chu a han zâr duai a. “Lehlam kha han zar leh teh,” a ti a, Murâ chuan, “Helam hi zawng a nâ a ni,” a ti ta tlat a. Rûlpui chuan, “Tlêmte talin kan kau teh,” a ti talh a, a han kau a, Satel mei hmawr chu a hmu ta hlauh mai a. Chutah rulpui thinrim chuan chunglêng leh hnuailêng indo thu a puang ta a ni.

Chutichuan hnuailêng zawng zawng chu an inko khawm a, indo tûr chuan an inbuatsaih ta mup mup a. Chunglêngho zawng zawng pawh an inko khawm a, bûngpui zârah hian an fu khawm tuih mai bawk a; inbeih dân tûr chu an rêl tawn ta mup mup mai a. An rel zawh chuan an inbei ta a; rûlpui chu a han ding ûr ûr a, bûng zâr lehlam chu na tak hian a han vaw bal hlawk mai a, a zâra sava fu zawng zawng chu an darh ta chum chum mai a. Hnuailêngho chuan an hotu rûlpui thiltih chu an lawm a, hlim êm êm hian an hawhaw dur dur a.

Rûlpui a lo hahdam deuh hnu chuan a ding leh ûr ûr a, bûng zâr lehlam chu a vaw tliak leh ta mai a, hnuailêngho chu an hlim nasa lehzual a, chunglêngho erawh chu an ngui deuh rawih hlawm tawh a. An zîngah chuan bâk hi a lo tel ve a, a thlawh ve theih avângin chunglêng zîngah a inchhiar a ni a. Nimahsela hnuailêng ho chu chan tha zawka an lan tak avâng chuan an hnên lamah a thlawk thla a, “Hei, mi en ula, ka lu te, ka hate hi hnuailêng ka nih hi,” a ti a, hnuailêng awmin a awm ve ta a. An indo chu an inbei nasa deuh deuh va, chêngkawlte hian pîtte ngal delh tliah an tum a, vatê te pawhin changpât hi man talh an tum bawk a, a lianin a lian, a tein a te, mahni tum tâwk tâwk chu thahnemngai takin an inbei a.

Nakînah chuan Murâ chuan rûlpui chu a ching ta nawk nawk mai a, rûlpui chu a chau ta. Chuvâng chuan chunglêngho chu an hlim ve leh ta thung a, an hotupa Murâ huaina leh thiltih ropui chu an lawm a, an hawhaw leh ta hluah hluah mai a. Bâk chuan a hmuhin chunglêng lama tan a chak leh ta hle a, an hnênah a thlawk chho leh a, “Mi en ula, hnuailêng ka nih loh hi, thla pawh ka neih hi,” a ti leh a.

An indo chu nasa tak hian an inbei zel a, nakînah chuan rûlpui chu a lo ding leh ta ûr ûr a, bûngpui zâr chu a han vaw leh vak a, a vaw tliak zo ta lo va, a kâkpuiah chuan a inbâng uai ta hnup mai a. Chu veleh Murâ chuan a zâng ruh tak maiah chuan a hmuiin a zuk chilh tliak ta vek a, a thi ta a. A tâwpah chuan chunglêngho chuan an ngam ta nge nge a ni.

Nakinah chuan inremna an siam ta a, an lo inngeih leh ta a. An indo lai khan Bâk kha a dawihzep avânga thawkpalai fo a nih avâng khan chunglêng leh hnuailêng an inrem hnu chuan pâwl tur a hre ta lo va. A inzahpui a, khaw engah chuan len pawh lêng ngam lovin pûkah a tawm bo va, zânah an hmuh lohvah a chhuak ve ngam chauh zuk nia!

Ref: A Collection fo Malaysia Folk Tales: Why Bats Fly at Night

Misual.com (https://www.misual.com/2009/11/06/chungleng-leh-hnuaileng-indo/)

Comments

No comments found.
 

Contact

Search site

 

 

 

 

                  NGAIHDAN

 

    

     Ngotekherh         Puanchei

   

        Puandum           Hmaram

 

 

 

           THU KAM HNIH KHAT


ShoutMix chat widget

 

 

                TLAWHTUTE


counter globe

 

 

  MIZO LEH ENGLISH THUFIAHNA

Freelang Dictionary
MIZO => ENGLISH :
ENGLISH => MIZO :

Whole word

 

 

ZOTUI THIANG GROUP(MAIL)

Google Groups
Subscribe to Zotui Thiang Group
Email:

 

ENG WEBSITE ATANGIN NGE HETAH?

 

MizoMizo Kan Nih Kan Lawm E