MIZO MIZONA HUMHALH

Van Sangah Mipat Hmeichhiat (Sex) Hman A Hun Tawh Em? leh Van Sang Inelna

17/01/2011 02:05

Universe Chanchin Tawi (Universe)

A hmasa-in "Universe" chanchin tlem han sawi hmasa zawk ta ila, kan sawi tur kan hriatthiam theih nan. Kan chenna khawvel(earth – planet ) hi thla(moon)-in a hel kual a, ni (sun ) khi kan chenna khawvel leh kan chenna khawvel ang tho, planet(arsi ) dangten an hel kual a ni. Ni(sun ) khi kan leilung atanga zana kan hmuh thin arsi(star ) pakhat ang tho a ni a. Van thengrenga arsi, thil tum leh ilo vel zawng zawngte khian anmahni tawkin hipna an nei theuh hlawm a. Tin an awm mai mai lova,an virkual in, anmahni kawng theuhvah insu buai awm lovin an thlawk kual vel hlawm vek a ni. Thla(moon ) leh khawvel hi a inhip tawn ang bawkin, ni(sun ) leh a heltu arsi/thil tumte pawh hi inhip tawna in phuar khawm vek an ni. Ni leh a heltute hi "Ni chhungkua "(Solar System ) tih a ni.

Ni leh thla leh arsi maktaduai tel awmkhawm deuh bik hi "Galaxi" tih a ni a. Mizovin "thlasik kawng" tia kan sawi thin pawh khi Galaxi pakhat a ni. Hetiang Galaxi(thlasik kawng - ni leh thla leh arsi tam tak fuankhawm) hi van thengrengah khian engzat tak awm ang maw? tih hi mithiamte ngaihtuahna titamtu leh ti-lu haitu a la ni fo. Hetiang Galaxi chhiarsen rual loh leh hmuhchhuah sen loh , van thengreng- kan hriat phak loh leh hmuh phak loh zawng zawng thleng huamin , tawpna a nei nge nei lo mihringtena kan hriat theih loh zawng zawng thlengin - chu chu "Universe" tih a ni. Tin, hei pawh hi hre mai mai ila - vansang lam leh arsi lam thuhla-ah hi chuan NASA(National Aeronautics and Space Administration ) hi khawvel rinpui ber a ni a,vangsang lam chanchin zirnaah hian hmahruaitu ber leh rintlak ber a ni.

Van Sang Inelna Chanchin Tawi (First & Second Space Race)

Van sang lama inelna hi United States leh Soviet Union(Russia leh ram danga lo chang ta ramte – an keh darh hma) te chak zawk nih tuma ralthuam lama an inelna atanga lo chhuak a tih theih awm e. Indopui II-na zawh khan, United States leh Soviet Union te chu khawvela a ber ram nih tumin ralthuam lamah nasa takin an inel a, chung lam atanga hmelmate bomb theih dan zawngin van sang lama chet vel dan an ngaihtuah a. Khawvel heltu rocket siama, mihring kahchhuah a, van sang atanga hmelma khawpui atom bomb hmanga chhipthlak chu chutih hunlaia an rilru lian ber a ni.

Ni 29 July 1957-ah White House-in kum 1958 thal nipuiah U.S. in van sangah thla lem (satellite) a kahchhuah tum thu a puang. Chu chu ‘Project Vanguard ’ tia koh a ni. A kum ni 31 July-ah Soviets-in kum 1957 favangah thla lem (satellite) kahchhuah a tum thu a puang ve nghal! Ni 4 October 1957-ah USSR (Union of Soviet Socialist Republics )-in ‘Sputnik1’ tia koh thla lem chu khawvela a hmasa ber atan a kap chhuak! Thla khat a liam hnuah, USSR chuan ‘Laika (English chuan ‘Barker’ ) ’ tia koh ui phur satellite ‘Sputnik2 ’ a kap chhuak leh a, khawvel pawna thil nung kahchhuah, khawvel heltu hmasa ber a ni. (‘Thla lem – Satellitekan tih hi thla (moon)-in khawvel a hel anga khawvel hela kal/thlawk khawl a ni.)

USSR-in Sputnik1 a kahchhuah hnu thla 4 tlin hma deuhin U.S.-in ‘Explorer1 ’ tia koh thla lem a kap chhuak ve ta a ni.

U.S. leh USSR te chu chak zawk nih tumin nasa takin van sangah an inel chho zel a, Ni 29 July 1958-ah U.S. chuan National Aeronautics and Space Administration (NASA) a din ta a ni.

Kum 1946 or 1947-a U.S.-in fruit flies (khuai chi khat ) V-2 rocket-a a kahchhuah kha khawvel pawna rannung kahchhuah hmasak ber nia hriat a ni.

Kum 1957-a Soviet Union Sputnik2-a kahchhuah, khawvel hela kawng awmze neia kal ui (laika) kha nung dama khawvela lo kir leh tawh lo tura tih a ni a. Sputnik2 kahchhuah a nih hnu darkar 5 velah a thi nghal ta reng a ni. Kum 1960-ah Soviet chuan ui pahnih – Belka leh Strelka a kap chhuak leh a, he’ng ui pahnihte hi khawvelah an lo kir leh a ni.

America chuan mihring phur khawvel heltu boruak lawng a kahchhuah hmain, chimpanzee (zawng chi khat ) pahnih a kap chhuak chhin hmasa. Kum 1968 ah Soviet Union-in Zond5  boruak lawng a kap chhuak a, hetah hian satel, tho, mealworm te phur tel a ni. Hei hi Thlapui (moon) bul hnaia rannung kahchhuah hmasak ber a ni.

Ni 12 April 1961-ah Soviet-in ‘Vosok ’ a kap chhuak a, hetah hian Yuri Gagarin-a a chuang a ni. Hei hi van boruak atanga khawvel heltu mihring hmasa ber a ni ta a ni. Ni 12 April hi Russia leh ram thenkhatah chuan chawlh ni (holiday ) atan vawiin thleng hian hman a la ni. Khawvel pawn atanga khawvel heltu Yuri Gagarin-a hian minutes 108 chhung khawvel a hel a ni.

Ni 20 February 1962-a John Glenn-a’n Frendship 7  hmanga khawvel a hel kha America-in khawvel heltu mihring a kahchhuah hlawhtlin vawi khatna a ni. John Glenn-a hian khawvel vawi thum a hel chhuak a ni.

Ni 16 June 1963 ah Soviet chuan Vostok6 a kap chhuak a, chu Vostok6 chuan vang sanga thleng hmasa ber hmeichhia a phur a ni.

America leh Soviet Union te hi ralthuam vanga van sang lamah inel chho zel an ni a, hunin kum tam a liampui a, an inelna kal zel chuan hma khawsang atanga mihringte hriat chak, chhui leh zir - van sang lam chanchin hriat chian chakna chu a lo nasa zual deuh deuh bawk a. Van sanga ni leh thla leh arsi te khi engtin nge an awm? Khawvel dangah enge awm? Khawvel dangah mihring an awm ve em? Khawvel dangah mihring kan cheng thei ang em? Engtikah nge tuna kan chenna khawvel hi chhuahsan a khawvel danga kan insawn theih ang? adt... zawhna hriat chakna, hma khawsang atanga mihring rilrua awm reng chu a lo lian deuh deuh zel a. Tichuan, America leh Soviet Union te chu ralthuam vang chauh ni lovin, van sang chanchin zir, chhui leh finfiah kawngah nasa takin an lo inel chho ta a lo ni reng mai!

Inelna chuan khawvel atanga hnai bera awm Thla (moon)-ah khian tunge lawn hmasa ber ang? tih a hring chhuak ta a. Khawvel ram hrang hrangte pawhin Thlapui (moon)-ah America nge, Soviet zawk? tiin an thlir thup bawk a ni. Ni 18 March 1965-a Soviet Union kahchhuah – Voskhod2 atangin Alexey Leonov-a chu van boruakah a kal/ vak (walk ) chhuak a, van boruaka kal/ vak chhuak hmasa ber mihring a ni ta a ni.

Ni 16 July 1969-ah America chuan boruak lawng – Apollo 11 chu Thla leilunga kal turin a kap chhuak a, ni 20 July-ah Thla a thleng. He Apollo 11-ah hian Commander Neil Alden Armstrong-a, Command Module Pilot Michael Collins-a, Lunar Module Pilot Edwin "Buzz" E. Aldrin, Jr.-a te an chuang. Ni 21 July-ah Neil Alden Armstrong-a’n thla leilung a rap ta! Khawvel mipui maktaduai 500 chuangin Neil Alden Armstrong-a thla leilung rapa a ke a pen vel lai hi an lo thlirin an lo ngaithla a ni. Neil Alden Armstrong-a’n thla leilung a raha a thusawi, "That's one small step for man ; one giant leap for mankind (Hei hi mihring tana rahbi te pakhat, hringmite tana rahbi lian chu) "  tih tawngkam hi vawiin thlenga hman lar em em a la ni. Ni 24 July-ah tluang takin, khawvel leilung an rawn rap leh a, America chuan van sang inel vawi khatna – “Thla-ah khian tunge lawn hmasa ber ang? ” tih zawhna chhangin pakhatna a la ta a ni.

America-in van sang inel vawi khatnaa pakhatna a lak hnu-in, van sang inelna chu a reh deuh ta vang vang a, nimahsela, kum zabi 21-na a lo her chhuak a, khawvel ram hrang hrangte pawhin thiamna nasa tak an lo nei tawh a, ram hausa tam tak an lo chhuak bawk a, chung lam atanga hmelmate bomb dan leh an thuruk lak dan zir theih dan ngaihtuaha tan lakna a lo lian zel a. Hma khawsang atanga mihringte hriat chak van sang chanchin zir kawnga hmasawn tumna a lo lian zel a. Tin, kan chenna khawvel leilung leh tui kan suat nasa lutuk avang leh ralthuam lama inela indona pung zel vang hian ni khat khatah he kan chenna leilung hi mihring chenna atana tlak lohah a chang ngei dawn a, tuihalhthei pawh hi a la kang mai dawn niin mithiamte chuan an chhut a. Chu’ng harsatna atang inthiarfihlim dan ngaihtuah rengin, khawvel dangah lak tur emaw, chen theih dan emaw a awm lo maw? tih hi mithiamte thluak senna ber a lo ni ta a. Thlapui-ah khian mihringte an lawn tawh chiang a, mihring chen theihna a nih loh thu leh thil tangkai vak hmuhchhuah a la nih loh thu finfiah a ni bawk a, khawvel atanga hnai ber – Mars plannet, Mizoten “Sikeisen ” kan tihah khian beiseina nasa tak a awm niin mithiamte chuan an ngai a. Chuta mihring ngei thlen theih chu an tum ber a lo ni ta a ni. Tunge Sikeisenah khian lawn hmasa ber ang? tih hi tunlai van sang inel vawi hnihna chu a ni.

Kum 1960 khan Soviet chuan plannet Venus (Chawngmawii ) leh Mars (Sikeisen ) te thlithlaitu khawl a kap chhuak a. Ni 14 december 1962-ah U.S.-in Venus thlithlaitu Mariner2 a tir chhuak a, Mariner2 hian Venus chanchin tam tak khawvelah a rawn thawn a ni.

Kum 1974-a U.S. tirhchhuah, plannet Mercury bul hnaia thlawk Mariner 4 kha Mercuty bul hnaia thlawk khawl hmasa ber a ni.

Kum 1965-ah U.S.-in Mars (Sikeisen ) bula thlawk hmasa ber khawl Mariner4 a kap chhuak a, hei hian thlalak tam tak khawvelah a rawn thawn. Kum 1971-ah USSR-in Mars  leilunga tum hmasa ber khawl Mars3 a kap chhuak a, hei hian thlalak engmah a rawn thawn thei ta lo. Kum 1976-ah U.S. chuan Mars leilungah Viking a tumtir a, Mars leilung leh boruak thlalak thahnem leh tangkai tak tak a rawn thawn.

Mi thiamten Mars (Sikeisen)-a inkah kai an tum dan hi khawvel atanga thlapuia lawn phawt a, thlapui-ah Sikeisena kalna tur boruak lawng leh thil tul dang pawimawh rem fel a, Thlapui atanga kalchhuah chu an tum a ni.

Kum zabi 21-na, van sang inel vawi hnihnaah hian NASA – USA, ESA (European Space Agency), Russia, Sea Launch (Private ), China, India, Japan leh ram dangte an tel nia ngaih a ni. NASA leh ESA te chuan Sikeisen thlithlaitu khawl an tir leh tawh a, thlalak leh chanchin pawh tam tak dawn a ni a, beiseina pawh a sang hle.

Kum 2007 khan China chuan, khawvel ram ropui a nih vena leh van sang lamah pawh a duai bik tawh lohna entirin, satellite tichhetu missile a kap chhuak. China van sang lam buaipuitu pawl chuan Sikeisen thlithlai khawl tirh chhuah, Thlapuia mihring kahchhuah leh Sikeisena mihring kahchhuah chu a tum ve ran a ni.

India pawh van sang lamah nasa takin tan a la a, ni 22 October 2008-ah mihring tel lo Thlapui thlithlatu khawl – Chandrayaan1 chu hlawhtling takin a lo tir chhuak tawh a ni. India pawh hian Thlapuia mihring kah lawn, Sikeisen thlithlaitu khawl tirhchhuah, leh Sikeisena mihring kah kai chu a tum ber a ni bawk.

Japan pawh hi tunah hrih chuan thla leh khawvel dangah te tirh la nei hrih lo mah se, a tum ber chu khawvel ram ropui dangte ang bawka Thla leh Sikeisena inkah kai a ni a, ngaihnep ngawt chi a ni lo.

Kum zabi thar van sang inelna – Thlapuia mihring lawn leh a, chumi atanga Sikeisena lawn tumna hi kum zabi 19-na anga U.S. leh Soviet ram pahnih chauh inelna ang kha a ni tawh lova. Khawvel ram tam tak he inelnaah hian an tel a, theihtawp chhuahin hma an la vut vut reng a ni. Tunah hrih chuan NASA – USA chu hma hruaitu ber ni mah se, pakhatna latu tur anga ngaih theih ngawt a ni lo. ESA leh Russia pawh hi rinawm ve tak an ni tho. Chutiang zelin China leh India pawh hian hma an sawn chak hle.

Van sang inel vawi hnihna – Tunge Sikeisenah Khian Lawn Hmasa Ber Ang? tihah hian tu’nge pakhatna la ang? Sikeisenah khian enge awm ang? Mihring dang an lo awm a ngem? Mihringte chen theihna te a lo ni hlauh lo maw? tihte hi khawvel chuan a thlir reng a ni.

Van Sanga Mipat Hmeichhiatna (Sex ) Hman Zir Turin Scientist-in NASA Rawt

Brain Research Laboratory in California-a thawk Dr. Rhawn Joseph-a’n The Journal of Cosmology-a Sikeisena inkah lawn chungchang a ziaknaah, NASA hian khawvel pawn lei hipna leh boruak tha awm tawh lohnaa mipat hmeichhiat hman leh fa neih chungchang a ngaihtuah tel a tul thu a ziak. Hei hi mithiam dang tam takte pawhin an tawmpui hle.

Dr. Rhawn Joseph-a chuan, mihring chu a hur a, khawvel danga nun dan zirnaah hian inthlahchhawn dan pawh hi zir tel a tul a ni a ti. Tin, Sikeisena zin hun chhung hi thla tam tak/ kum tel hun awh tur a nih avangin leh khawvel arsi dangah mipat hmeichhiat hman hi engtin nge? Mihring a piang thei em? tih te hriat hi a tul a, tun Sikeisen zin kawng turah hian khawvel danga mihring piang hmasa ber siam a tha a ni, a ti bawk.

Dr. Rhawn Joseph-a rawtna hi khawvel mi tam takte pawhin an thlawp hle a, thil hriat chakawm tak a ni a, thil tih ngei tul pawh a ni thei bawk. Tunah hrih chuan NASA chuan chutianga van sanga mipat hmeichhiatna hman a, fa neih chungchang ngaihtuahna leh tumna a la neih loh thu a sawi.

  1. 1.      Sputnik started space race, anxiety  40 years later, Cold War rivals cooperate in space ventures   By Alan Boyle (msnbc.com)
  2. Space Race – Wikipedia
  3. NASA Must Study Space Sex, Scientist Says  By Loren Grush (foxnes.com)
  4. NASA Official Webiste
  5. Boruak Lawng "Voyager 1" leh Zin Kawng Thui (Zotui Thiang – zotuithiang.webnode.com)
  6. Space Race (encyclopedia.com)
  7. The Apollo Program (1963 - 1972)
  8. Who's Who in the New Space Race? (https://www.hudsonfla.com/spacerace.htm)

Comments

No comments found.
 

Contact

Search site

 

 

 

 

                  NGAIHDAN

 

    

     Ngotekherh         Puanchei

   

        Puandum           Hmaram

 

 

 

           THU KAM HNIH KHAT


ShoutMix chat widget

 

 

                TLAWHTUTE


counter globe

 

 

  MIZO LEH ENGLISH THUFIAHNA

Freelang Dictionary
MIZO => ENGLISH :
ENGLISH => MIZO :

Whole word

 

 

ZOTUI THIANG GROUP(MAIL)

Google Groups
Subscribe to Zotui Thiang Group
Email:

 

ENG WEBSITE ATANGIN NGE HETAH?

 

MizoMizo Kan Nih Kan Lawm E