MIZO MIZONA HUMHALH

MIZO HNAM DAN ( MIZO CUSTOMARY LAW ) I

11/01/2010 22:39

Mizo Hnam Dan (Mizo Customary Law) Published by Law & Judicial Department, Government of Mizoram. 1st Edition 2006. As published in the Mizoram Gazette Extra

Ordinary No. Vol. XXXIV Aizawl Wednesday 6.4.2005 Chaitra 16, S.E. 1927 Issue No

66.

 

MIZO HNAM DAN

BUNG – 1

 

MIZO HNAM DAN CHUNGCHANG

Hmasang atangin Mizote hian hnam inkaihhruai nan leh thubuai/hlabuai rel fel nan Hnam Dan an lo nei thin a; chungte chu uluk taka la khawmin ziak chhuah a ni.

 

Chang 1 A HMING LEH A KAIHHNAWIH

1) A Hming : He Dan hi Mizo Hnam Dan a ni.

2) A huam chin : He Dan hian Mizo zawng zawng a huam a; Mizo

hnahthlak hnam pengin tihdan bik an neih pawh a hnawl lo.

Chang 2 MIZO Mizo’ tih hian Mizo hnahthlak tawh phawt chu a huam vek

a ni.

 

BUNG - 2

MIZO KHAWTLANG INAWP DAN

Chang 3 KHUA LEH A MI CHENGTE Mizo te hi pi leh pute hun atang tawha khawbik neia awm thin an ni a. Thuneituin khuaa a puan apiangte chu ‘Khua’ tih a ni.Khua apiangte chuan ram chin bithliah an nei zel bawk a. A khaw thenawmte nen an inkarah ram inthenna fel tak ‘ramri’ an nei vek a ni. Khuaa awm nghette chu chumi khaw ‘khua leh tui’ an ni.

Chang 4 KHAWTLANG RORELTUTE Khaw tinin khawtlang Roreltu an nei a, chu chuan Khawtlang chungchanga thil pawimawh eng pawh a tul dan a zirin an rel thei a, Vantlang Inkhawm pawh an ko thei.

Chang 5 VANTLANG INKHAWM Vantlang inkhawm chu khawtlang roreltuten khawtlang pawimawh thila an khaw mipui an koh khawm hi a ni. Pawlhoin emaw, mimal tuin emaw, mipui tam tak kovin inkhawm siam mahse, chutiang inkhawm hu hemi dana vantlang inkhawm tih hi a ni lo. Vantlang inkhawm chuan thu tihtluk an nei the a, chu chu khawtlang roreltute pawhin an kengkawh tur a ni. Amaherawh chu , harsatna a awm chuan, a tul ang zelin khawtlang roreltute chuan an tidanglam thei.

Chang 6 SALAM LEH SUKCHIN Khaw chhungah thubuai a awmin roreltuten an rel thin a, chawitir ngai an chawitir thin. An lei chawi rual chuan roreltute ei atan a thu azira an chawitir thin chu ‘Salam leh Sukchin’ a ni. An chawitir dan chu hetiang hi a ni :

1) Salam : Salam chu Vawkpui a ni thin; tangka hman hnuah chuan cheng nga (Rs 5/-) a ni.

2) Sukchin: Thil tihsual nep deuh Salam chawitirna tur em ni si lova an chawitir thin chu Sukchin’ a ni. Sukchin chu zu bel pakhat a ni .

 

Lal rorelna tihtawp a nih hnuah chuan khawtlang rorelna chhunzawm zeltu chu Village Council a ni.Village Council chuan Salam leh Sukchin chu, rorel han man angin an la ei zwl a. He dan bu ruahman lai hi chuan cheng sawmnga (Rs 50/-) a ni. Tangka hlutna a danglam ang zel in Mizoram pum puia hman turin roreltuten Salam leh Sukchin chu a awm tawk an bithliah thar thei.

Chang 7 KHAW RAMRI LEH RAMRI LUNGPHUN Khua atan Sawrkarin ramri a kham chu khuaa chengten anmahni thua sawn theih a ni lova. Ramri lungphun pawh tih chhiat emaw, sawn emaw phal a ni lo. Chutianga titute chu hrem theih an ni. Ramri chungchang chu sawrkar chauh lo chuan tihdanglam theih a ni lo.

Chang 8 HNAM RO THIL Khaw ramri chhungah, khaw chhungah emaw, khawdaiah emaw ramhnuaiah emaw, pipu sulhnu hlui, hnam ro tling, khaw chhunga mite hinhalh lai tichhia emaw, ti bo emaw chu hrem theih a ni.

Chang 9 VANTLANG TANA HMUN PAWIMAWH Khaw chhungah vantlang tana hmun pawimawh tur reng reng chu mimal thil aia ngaih pawimawh a ni thin.

Chang 10 TLANGAU Khawtin in tlangau an nei thei a, chu tlangau chu khawtlang roreltute thuhnuaia awm an ni. Rikrum thilah lo chuan mimalin emaw pawlhoten emaw anmahni thuin an autir thei lo.

Chang 11 VANTLANG THIR DENG LEH PUM Khaw tinin vantlang thirdeng an nei thei. Vantlang thirdeng neihna hmunah chuan khaw roreltuten thirdeng chu Pum sak nan vantlang tana renchang laiah hmun an pe thei. Pumah chuan an thlen hmasak dan indawtin thir an chher hmsaktir thin a. Hmeichhia thir chhertir tura a lo kal ve chuan mipain an kian thin.

Chang 12 TUIKHUR Tuikhur siam leh humhalh leh vawn thianghlim chu khawtlang roreltute mawhphurhna a ni. Tui kang nghahah chuan a thleng hmasa apiangin an thal hmasa thin. Hman lai chuan pain tui an chawi chuan hmeichhiain an kian thin. ‘Pumah hmeichhia an lal a, Tuikhurah mipa an lal’ tih a ni thin.

Chang 13 THLANMUAL Khaw tinin thlanmual an nei thin. Mitthi reng reng chu, hmun danga phum tura khawtlang roreltute phalna la an nih loh chuan thlanmualah ngei phum tur a ni. Thlanmual siam leh humhalh leh enkawl chu khawtlang roreltute kuta awm a ni.

Chang 14 THLANLUNG PHUN LEH LUNGDAWH Lungphun leh lungdawh hi a tana siam saka thlanah ngei tih tur a ni. Hmun dangah tih duhna a lo awmin a phuntu ram chhung a nih loh chuan khawtlang roreltute phalna lak tur a ni. Thlanmuala thingphun pawh hi khawtlang roreltute remtihna lo chuan tih tur a ni lo.

Chang 15 KHAW KAR KAWNG LEH KAWNG DANGTE Khaw tinin, sawrkar enkawl lai kawng ni l, mahni ram chhunga khaw kar kawng sahfai leh enkawl thuah mawh an phur a. Feh kawng te, tuikhur kawng te, khaw chhung kawng leh kawng dang tul apiang a enkawl thin.

Chang 16 IN HMUN Khawchhhungah In hmun sem leh then thuah khawtlang roreltuten an thuneihna chinah chuan mawh an phur a ni. Vantlang tana hnawk leh harsatna awm thei turah chuan an semin an then tur a ni lo.

Chang 17 KHAWVAWN THIANGHLIM Khaw chhung vawn thianghlim chu khawtlang roreltute mawhphurhna a ni.

Chang 18 HNATLANG Khawtlang huapa hlawh nei lova hna thawh hi ‘HNATLANG’ a ni. Hnatlang kovin in tin atangin mi pakhat zel, mipa puitling, kum 15 pumhlum leh a chunglam, kum 60 hnuai lamin thawh tur a ni.

Chang 19 HNATLANG AWL Mi tupawh roreltuten hnatlang thawk lo tura an tihte chu ‘Hnatlang awl’ an ni. Chu bakah, a huaia mite hi hatlangah an phut ngai lo.

1) Hmeithai

2) Mipa kum 15 hnuai lam

3) Kun 60 leh a chunglam

4) Dam lo

5) Tawmkailo

Hmeithai hi hnatlang thawhah âwl mah se, an telna thlawhhma kawng hnatlangah chuanan âwl bik lo.

Chang 20 RAM THEH THU Sawrkarin phalna a pek angin, Khawtlang roreltuten ram an theh thei. Ram theh bak neih tuma vattu chu hrem theih a ni a, a vah sa pawh a nei tur a ni lo.

Chang 21 LO HAL Lo hal dawn hian khawtlang roreltuten ram kang chhe lo thei tur ang berin an rel tur a ni.Fimkhur loh vang leh roreltute thu zawm loh vanga ram tikang chhia chu, chang 153 (2) anga hrem theih a ni. Ramri bul neih kum chuan hal dawnin khaw thenawmte hriattir tur a ni.

Chang 22 RAM VAK LEH RAMCHHUAK Zan riak lova Silai kenga sa zawnga ramhnuaia kal hi ‘Ramvak’ a ni a; zan riaka mi engemaw zat sa kah tuma a huhova kal hi ‘Ramchhuak’ a ni. Miin mi dang Silai hmanga sa a kahin, Silai neitu hnenah Sadar a pe thin.

Chang 23 RANVULH Khuaa mi cheng tupawhin a duh ang ang ‘Ran’ avulh thei. Chutianga vulhtute chuan mi dang tana hnawksak lo tur zawngin ran vulh chu an khuahkhirh tu a ni. Chutianga vulhtute chuan Bung 11-nain ran vulh chungchang a sawi angin an vulh tur a ni.

Chang 24 KHAWTHAR KAI Roreltute remtihnaa khaw hmun sawn emaw, hmun hrang hrang atanga khaw awm ngai loha hmuna mi eng emaw zat awmkhawm emcaw chu ‘Khawthar Kai’ a ni. Roreltute phalna la hmasa lovin tuman khawthar an kai tur a ni lo. Chutianga kai lute chu hrem theih an ni.

Chang 25 THLAWHBAWK Khuaa miten, an lo neih a hlat avanga kum khat chhung atana a huhova an awmchilh emaw, kawng dang vang emawa nghet lova mihring chenna hmun chu Thlawhbawk a ni. Thlawhbawk chu khuaa chhiar a ni lo. Khawtlang roreltute emtihbnain tute pawhin lo beih awmchilha ngaih chuan ‘Bawk’ an khawh thei.Chutiang a thlawhbawk siamte chuan siam chhan an tih zawh veleh an let leh tur a ni.Thlawhbawk awm phalna chu a tul chuan kum tina siam thar zel tur a ni. Tupawh phalna nei lova bawk khawh emaw, phal bak awm lui emaw chu Dan anga hrem theih a ni.

Chang 26 KHAWPER Lal ram chhungah emaw, Village Council ram huam chhungah emaw, Sawrkar phalnaa mi eng emaw zat In leh Lo dina awmkhawm chu ‘Khawper’ a ni. Khawper chuan a khawpuia roreltute thu ang zelin ‘Thuneitu’ an nei thin. Chung mite chuan a tul ang zelin khawper atan ro an rel thin.

Chang 27 PEM Khuaa mi cheng mi tupawh khaw dangah a pem thei. Khaw danga a pem dawnin a ruk a rala pem mai tur a ni lo. Mi tupawh a pem chuan a In leh Bungrua te, Huan leh Ramte a kalsan tak emaw, a kalsan tur emaw chu enkawltu siamin a pem thu chu Khawtlang Roreltute hnenah ziakin a hrilh tur a ni. A pemna khuaa Khawtlang Roteltute hnenah a inhriattir bawk tur a ni.

Chang 28 CHIKHUR Khuaa mite ram huamchhung khawi laiah pawh miin Chikhur hai chhuak sela, a hai chhuaktuin mahni tan a hauh bik ngai lo.

Chang 29 KHUAI Khaw ram chhungah Khuaipui (Kham-Khuai) awm chu tumahin pumbilh bik theih a ni lo. Khawtlang roreltute phalnaa a zu leh a hnun lak thin a ni.

Chang 30 THIH CHUNGCHANGA KHAWTLANG MAWHPHURHNA Khawchhungah mi tupawh thi sela, thi leh piang chhinchhiahtute hnenah hriattir tur a ni. Mitthi chungchanga thlan laih lehkhawhar riahpui chu tlangval mawhphurhna;tlaivarpui chu khawtlang mawhphurhna;mitthi puala thil khawn chu nulate mawhphurhna a ni.

Chang 31 HLAMZUIH Nausen thla thum (Ni sawmkua) hnuai lam thi chu

Hlamzuih’ a ni. Hlamzuih thi chu mitthi pangngai anga khawtlang buaipui a ni lo.

Chang 32 THLANTHUT Khualkhuaa mi an thihin, a thihnaa awm ve ngei tur lainaten an hriat a, an awm ve theih loh avanga, mitthi pual awmni an kham chu, Thlanthu a ni. An thlanthut chuan chhungkhat leh thenrual tha ten lenpuiin an ral thin.

Chang 33 MISUAL BIK CHUNGCHANGA KHAWTLANG RORELTUTE

MAWHPHURHNA Khaw huam chhungah, ruk ruk vangte, zu ruih vangte leh thil tha lo dang tih vangtea khawtlang hriat thama mizual leh hnawksak bikte chu Roreltuten an chungthu an relsak thei.

Chang 34 KHAWTLANG MAWHPHURHNA KAWNG DANGTE

A hnuaia sawi angte hi khuaa mi chengte mawhphurhna a ni :

1) Mibo zawn leh tuitla ruang zawn : Khuaa mi tupawh chin hriatlohva a bovin emaw, tuitla zawn ngai a awmin emaw khawtlangin zawn tur a ni. Mi bo chu ni sarih(7) thleng an zawng thin.

2) Kangmei chhuak : Kangmei chhuak a awm chuan khuaa mi chengten a rang thei ang berin thelh tur a ni. Kangmei tichhuaktu chu chang 153-a Kangmei thu angin hrem tur a ni.

3) Lui humhalh : Mahni ram chhunga lui humhalh thuah chuan khawtlang Roreltuten mawh an phur a ni. Khuaa mi chengten an ram chhunga luite chu neitu chan changin an humhalh thin.

4) Ram theikung humhalh : Ramhnuaia thing leh hrui, a rah leh a zik, a hnah ei chi reng reng, a kung kih leh a hrui chhah hi tih loh tur as ni. Hemi dan bawhchhia chu a thu awmdan azirin Roreltuin a awm tawkin a hrem thei.

5) Vantlang thil venhim : Khuaa vantlang thil reng reng venhim chu khawtlang mawhphurhna a ni. Chutiang tichhia chu a thu a zirin Khawtlang Roreltuten an chawitir thei.

6) In sak leh a bul vel : Khuaa mi cheng tu pawhin in a sak dawn chuan khawtlang roreltute a hriattir hmasa tur a ni. In sakna tur hmun chu an sak hmain Khawtlang Roreltutren an endik hmasa tur a ni a, an phal angin an sa tur a ni. Khawtlang tana hnawksak zawngin tuman in an sa tur a ni lo. Thu awih lo chu Roreltuin a awm tawkin a hrem thei.

7) Ek in, ran in, buh in : Chhungkaw tinin anmahni ram chhungah mahni pualin ek in te,ran in te, buh in te an sa thei. Amaherawhchu, thenawmte leh vantlang tana hnawksak a nih chuan Khawtlang Roreltuten an thiahtirin an sawntir thei. Hemi zawm lo chu a thu azirin Roreltuin a awm tawkin a hrem thei.

8) Chhan ngai chhan leh tanpui ngai tanpui : Mi tupawh, rikrum thil vang emaw, mihring vang emaw, ramsa leh ran kawlh vang emaw engvang pawha chhan ngaia a awm chuan a hria apiangin chhan nghal tur a ni a, tanpui a ngaih ang anga tanpui tur

a ni. Chutiang bawkin, mahni nupui/pasal lakah emaw, fate laskah emaw nu leh pate lakah emaw unaute lakah emaw,engvang pawha miin chhan a ngaih chuan,a hria apiangin chhan nghal tur a ni a, tanpui a ngaih ang anga tanpui tur a ni. Chhan ngai chhan leh tanpui ngai tanpui hi Mizo hnam nunphung a ni. Chhan tumna avanga thil tihchhiat emaw, a mihring ngei chunga kutthlak emaw chuan lei a kuai lo.

9) Ensan : Hman laiin khawtlangah mi hnawksak leh kawhmawh bawl bikte chu, an in leh lovah chuangkai lovin an ensan thin. Thih thua thlan inlaihsak duh loh thleng thlenga ensan erawh chu an awm ngai lo.

Chang 35 THIAN MAN Mipa tan thian chi hnih siam theih a ni a, ‘In lam thian’ leh ‘Ram lam thian’ (Heta thian tih hi Inneihnaa thian hi a ni lo).

1) In lam thian: Sechhun/Khuangchawi chuan, ran talh nikhuaah a In lam thian chu a sa chanpual a pe thin; ranpuiah chuan, a lung leh a kal pakhat a ni thin. Chu chu ‘In lam thian’ man a ni..

2) Ram lam thian : Ramvak mi chuan sa a awhin emaw, a kahin emaw, a thian chu ‘Thian Sabeng’ a pe thin. Chu chu ‘Ram lam thian’ man a ni. Thian man hi hmeichhia chuan, Vawkpa sut nghak talh hian a thian hnenah a khabe phawh hlawk leh a hmuiner a pe thin. Chu chu ‘In sahmui’ an ti a, ‘Thian sa kha’ an ti bawk. Hetiang thian insiam hi nghet hle mahsela, chhunzawm theih loh hun a lo awm chuan ban theih a ni a, ban man sawi a ni ngai lo.

 

BUNG - 3

NUPUI PASAL INNEIH THU

Chang 36 INNEIH CHUNGCHANG Hmasang atang rengin Mizote hi Palai hmangin mipa chhungte leh hmeichhe chhungte an inberem a. Sadawtin Rem-ar a talhsak a. Mipa chhungten hmeichhe chhungte hnenah nupui man an pa a, hmeichhe chhungten an dawng a. Hmeichhia chu a pasal tur inah a lawi a. Sadawtin innei turte chu an sam a suihkaihhlihsak a. Ar zangtuak talhin a inneihtir thin. Tun hnuah erawh chuan Sakhaw Puithiamte leh iunneihtirtu turta thuneiturten an ruat apiangin an inneihtir thin.

1) Innei/nupa : Hmeichhia leh mipa,puitling, nupui pasal pawm lai nei lo ve ve, palai hmanga mipa chhungte leh hmeichhe chhungte inberema, man inhlan a,inneihtir theituin a inneihtir hi Innei an ni. Chutianga Inneite chauh chu Nupa an ni.

2) Man hlanna : Tun hma chuan hei hi tawngkaa tih a ni thin a, lehkha kan neih chinah chuan ziaka tih a ni, hetiang hian :-

a) Inneite hming ve ve;

aw) Inneite kum zat ve ve;

b) Inneite pa hming ve ve;

ch) Inneite khua/veng ve ve;

d) Man zat;

e) Man hlan zat;

f) Man bat zat;

g) Thutphah zat;

h) Man hlantute hming leh signature;

i) Man dawngtu hming leh signature;

j) Hriatpuitute hming leh signature;

Man hlantute leh man dawngtute lam atangin;

k) Man hlanna hmun;

l) Man hlan hun leh ni;

m) Inneih ni (Form 1 en rawh)

3) Nupaa chhiar theih loh :Inluhkhung emaw, infan emaw, inru emaw, tlan dun emaw te chu eng chen pawh nupa anga awm dunin fate pawh nei hial mahse, chang 36(1)-a sawi anga innei an nih loh chuan nupaa chhiar theih an ni lo.

Chang 37 MAN LEH MUAL Hmasang atangin Mizo Dana nupui pasala inneihnaah chuan, mipain a nupui man a pek thin chu ‘Man leh mual’ a ni. Man leh mual hi mihringte inleina a ni lo va. Nupui pasala innei turte leh an chhungte ve ve, chhung leh khata insuihkhawmna tura inremna entirna a ni. Chuvangin kawngro nei taka siam a ni.

Man teltu chu pa ber a ni a. Pa ber a awm tawh loh chuan, a aiawha pa chan chang apiangin an tel thin. Man teltu chuan Mo chu a theih angin a lawi ang a, mak chhiat a tawh pawhin a tuam hlawm tur a ni. Man leh mual hi tangkaa bithliah a nih hma chuan ro thil, thi leh dar te leh sial te an lo hmang thin a. Tin, bel leh hriamhrei thleng pawha hman a ni bawk thin. Hetiang huna an pawm dan tlangpui chu Se puitling hi ‘Sial’ an ti

a. Se puitling lo hi ‘Tlai’ an ti a; chu chu ‘Sepui chanve’ anga ngaih a ni. Mizovin Tangka kan hman tantirha a hlutna an chhut dan tlangpui chu :

Sial - Cheng sawmli

Tlai - Cheng sawmhnih

Tlai Sial - Cheng sawmhnih

Tin, ‘Tlai’ tih hi Se puitling lo tihna a ni a, Sial hming a lo put ve avang hian Man leh Mual thuah hian ‘Tlai nga’ an lo ti ber thin.

1) Man bi : Pain a fanu pasal nei tur manbi a thliah ang ang hi Manpui a ni. Manbi thliahna chu Tlai a ni a. Tlai chu Rs.20/- hua ngaih a ni. Sailo man chu Tlai 10 a ni a, hnamchawm man tlangpui chu Tlai 4 a ni a, a tawng san theih ber chu Tlai 5 a ni. Pain a fanu pasal nei tur manbi a thliah bakah amah leh lainate eitur chi hrang a siam hi Mantang a ni. Nun dan leh khawsaknate a lo danglam zel a, tun hnua manbi atana hman tlangpui ni deuh bera lang chu. Manpui leh Mantang Cheng Zali leh Sawmhnih(Rs.420/-) a ni.Man teltu Pa-in man eitute hnena Mantang a sem dan pawh a tlangpuiin a hnuaia bithliah ang hi a ni.

a) Sum hmahruai - Cheng 60/- (Sawmruk)

aw) Sumfang - Cheng 50/- (Sawmnga)

b) Pusum - Cheng 40/- (Sawmli)

ch) Palal - Cheng 30/- (Sawmthum)

d) Ni-ar - Cheng 20/- (Sawmhnih)

e) Naupuakpuan - Cheng 20/- (Sawmhnih)

2) Man eitute: Mizo inneihna chungchanga man eitute hi Palal eitu tih chauh lo chu laina bul tak tak an ni vek a, Palal erawh hi chu khualkhuaa pasal nei tan phei chuan hmelhriat tha deuhte zawn chawp a ni fo thin.

3) Mantang : Mizo inneihnaah hian hmanlai chuan tangka van avangin man pe tla thei hi an vang thei hle thin a. Chuvang chuan hmeichhe lam chhungte hian ‘Manpui’ chu pe thei lo mah sela,

Mantang’tal hi chu pe thei turin an phut deuh hram thin. Chuvangin Mizo Inneih danah hian Mantang hi a pawimawh em em tih a lang thei a ni. Mantang eitute chu a hnuaia tarlan ang hi a ni :

a) Sumhmahruai: Sumhmahruai chu Mantang zinga mi, pasal nei pa chanpual a ni a, ani chuan a unaute emaw a fapa indang tawhte emaw a teltir thin.

b) Sumfang : Sumfang pawh Mantang zinga mi, pasal nei pa chanpual a ni a; ani chuan a unaute emaw a fapa indang tawh emaw a teltir thin.

c) Pusum : Mo pu. (Mo hringtu nu pa) ei tur a ni. A pu chu lo thi tawh mah sela, a pi (a pu nupui) a la dam phawt chuan a pasal la dam tluka ngaih a ni a, ani chuan a ei tur a ni. Anni nupa an thih taswh chuan an rokhawmtu ziding ber chuan a ei ang. Pu dik tak ten pusum an tel lo a nih chuan, a pu dik tak chuan ‘Pu ban man’ Sial a thing

thei. Pusum teltu tur dik ber a thih tawh chuan, a fate zinga mi pakhat aia tamin pusum an tel thei a, chu chu ‘Pu phir’ an ti. Chu bak chu Mantangah phir a awm ngai lo (Man

tang eitu zingah pusum teltu chauh hian lawi a kham thei a ni).

d) Palal : Khualkhuaa pasal nei chuan an va innghahna tur ‘Thlen in’ an tih thin atan hmelhriat tha leh bul deuh an zawng thin a, mi tu pawh thisen zawmpui kher

lo pawh an zawng thei. Chu chu ‘Palal’ an ti a, pasal nei khan duh duha chaw a lam ngamna tur a nih avangin ‘Chawthing zenna’ an ti thin. Nu leh pa biak phak loh leh

biak hman loh thil engpawh lo thleng sela, pa hminga thil ti thei a ni.

e) Ni-ar : Ni-ar hi a pa farnu (a ni) ei tur a ni. Ni dik an awm loh pawhin a aiawh zawn chawp mai theih a ni.

f) Naupuakpuan : Mo laizawn a u ei tur a ni. A nausen laia lo pawtu leh awmtleitu a nih avanga eitir a ni. U a neih loh pawhin zawnchawp theih a ni.

Note : Pa chuan heng sumhmahruai leh sumfang teltu turte hi a tul a tih loh chuan a siam lo thei. Mantang dang eitu turte erawh hi chu a tlangpui chuan siam ngei tura ngaih a ni.

Chang 38 PALAL Inneih buatsaihnaah Palai pahnih aia tlem lo tirh tur a ni. Palaite chuan innei turate thuthlung tih fel leh man hlan hi an tih tur a ni.

Chang 39 THUTPHAH Hmeichhe pasal nei chu, a lo upat a, harsatnain a tlakbuak hunah, amah a intunnun nana hman tur thlaveng a neih theih nan leh a pasal nena inthen thulhah pawh a thuam a lakkir theihna tura man hlan laia man dawngtuin Rs.20’-(Tlai) a pek kir leh chu ‘Thutphah’ a ni. Thutphah leh Thuam inzawm dan chu hetiang hi a ni : Hmeichhia pasal neiin Thutphah a neih loh chuan, lo inthen pawh ni

se, a thuam a la kir thei lo va, a pasal emaw a fate emaw chan tur a ni. Thuam a lakkir dawn chuan thuam manah Cheng Sawmhnih (Rs.20/-) a pe tur a ni.

Hmeichhia pasal nei, thutphah nei chu, a pasalin a mak chuan, a man ba zawng zawng, thutphah nen lam a pasal chuan a pe tla vek tur a ni a, chu bakah a bungrua leh a thuam zawng zawng a chhuahpui vek thei. Hmeichhia pasal nei, thutphah nei chu a thih chuan a chhungten a thuam zawng zawng an la kir thei, man ba a awm erawh chuan man chu tlaiin a kiam tur a ni. Amaherawhchu thutphah tih loh man dang zawng zawng chu pek tlak tawh vek a nih a, a chhungten thuam an lak bawk chuan, Thutphah chu lak tur a ni lo.

Chang 40 THIAN MAN Hmeichhiain pasal a neihin thian a nei thin a;mahse thian Hmeichhia pasal nei, thutphah nei chu a thih chuanb a chhungten a thuam zawng zawng an la kir thei; man ba a awm erawh chuan man chu tlaiin a kiam tur a ni. Amaherawhchu thutphah tih loh man dang zawng zawng chu pek tlak tawqh vek a

Chang 41 LAWI Man teltuin a duh chuan, fanu pasal nei chu ranin a lawi thei. Lawina sa chu moneitu lam nen, zat leh zata insem a ni a, mipa lamin a lu an chang thin.

Note : Mo nu leh pa neinung deuhte chuan lawi nan Sial an hmang thin a; mi tam ber chuan fanu malsawmna atan Vawkpuiin an lawi thin. Khualah sa ken a harsat chuan, a lu chuah an thawn thin a. Lawina chu vawk emaw, sial emaw, bawng emaw a ni thin.

Chang 42 MO LAWI Mo a lawi dawnin mipa lamin mo hruai turin laina thenrual thate an tir a, hmeichhe lamin lawichal an ruat a, mo chu a thiante nen lawichal hovin mipa Inah an lawi thin. Tun hma chuan vawi hnih lawi - lawichhiat leh lawithat a awm a, tunah chuan lawichhiat hi a awm ta ngai lo va, vawikhat lawiah fihlim nghal a ni.

Chang 43 LAWICHAL Mo lawi tur hruaitu ber atan hmeichhe lam nu leh pain an aiawha mi an ruat hi ‘Lawichal’ a ni. Khual khuaa pasal neihnaah pawh mawhphurtu ber a ni. Mo chu a pasal turte inah tha tak leh him taka a lawi theihna tura pa chan chasnga hruaitu a ni. Lawichal chuan Tlai aia tam a phut tur a ni lo va. Lawichal man hi mipa lamin an pe thin. Tualchhungah chuan Lawichal man hi pek ngei tur a ni chuang lo.

Note : Lawichal chuan Mipa In an luh dawn hian ‘Kha fanu fapa kan rawn lawipui e,’ tiin hma hruaiin an au thin.

Chang 44 MAKPA CHHUNGKHUNG Mipain Nupuite chhungkua belh tum saa inberem a, innei a, a nupuite chhungkuaa a luh chuan ‘Makpa Chhungkhung’ a ni. Inneih hnuah pawh an dinhmun a zirin Makpa chhungkhung a awmthei.

Chang 45 ZAWLKENPUAN Inneihnaah hmeichhiain ‘Zawlkenpuan’ a nei tur a ni. Zawlkenpuan hi Inneihna thil serh tikimtu pakhat a ni a,a pasal thih hunah tuam nana tih a ni. Zawlkenpuan chu Mizo puandum pangngai a ni a; puan thulkhung dang ang a ni lo. Zawlkenpuan nei lo chuan pasal in atangin a buatsaih thei;amaherawhchu, a senso chu hmeichhe lam tum a ni. Zawlkenpuan chu a fanuin a chhawm thei lo, Inthen thulah pawh Zawlkenpuan chu a chhawmtuin a chhuahpui thin.

Chang 46 LAWI AR Mo lawi turin ‘Lawi ar’ a lawipui thin a, chung ar te chu man teltu leh man eitute pek khawm a ni.

Chang 47 ZAWNCHAWP PA LEH ZAWNCHAWP NUTA TE Hmeichhia, Nu leh pa nei tawh lovin pasal an neih dawnin Palal eitu ang mai ni lo, paa vawn tur emaw, nuta-a vawn tur emaw a zawng thei a, chung a zawnte chu ‘Zawnchawp Pa’ emaw ‘Zawnchawp Nuta’ emaw a ni. Chung mite chu hmeichhe lam chuan a man a teltir thin.

Chang 48 PALAI SA Inneihnaah lawina ran talh a awm chuan a dar emaw, a nakruh pahnih hleh emaw, palai sa atan palaite hnena pek tur a ni. Mo lawmnaa ran talh belh a nih chuan Palaiin palai sa dang a phut tur a ni lo.

Chang 49 NU MAN Nupa inthen tawh fanu emaw, nulat fain emaw pasal a neih a, a nuin a man a ei ve thin hi Nu-man a ni a. Mantang a ni lo. Nu man chu cheng sawmhnih (Rs.20/-) a ni a, a hringtu, a nu dik tak chauhin a ei tur a ni.

Comments

No comments found.
 

Contact

Search site

 

 

 

 

                  NGAIHDAN

 

    

     Ngotekherh         Puanchei

   

        Puandum           Hmaram

 

 

 

           THU KAM HNIH KHAT


ShoutMix chat widget

 

 

                TLAWHTUTE


counter globe

 

 

  MIZO LEH ENGLISH THUFIAHNA

Freelang Dictionary
MIZO => ENGLISH :
ENGLISH => MIZO :

Whole word

 

 

ZOTUI THIANG GROUP(MAIL)

Google Groups
Subscribe to Zotui Thiang Group
Email:

 

ENG WEBSITE ATANGIN NGE HETAH?

 

MizoMizo Kan Nih Kan Lawm E