MIZO MIZONA HUMHALH

Osama Bin Laden-a (March 10, 1957 – May 1, 2011)

04/05/2011 02:28

Khawvel hmun hrang hranga buaina chawk chhuaka sipai leh vantlang mipuite nunna tam tak latu, ni 11 September 2001 –a New York khawvel insumdawn tawnna in sang (world trade center) sutchhiatnaa mawhphurtu leh al-Qaeda mi firfiak ralhrat pawisak nei lo pawl dintu – “Osama Bin Laden” tia hriat lar hi a hming pum dik tak chu “Osama bin Muhammad bin Awad bin Laden” a ni. “Bin” tih hi Arabic tawng “fapa” tihna a ni a, chuvangin a hming awmzia chu “Laden-a fapa Awad-a tupa” tihna ang a ni. A hmingah hian a pa hming, a pu hming leh a pa pu hming a chuang tihna a ni. A hming hi “Osama Bin Laden” tiin khawvelin a hmang nasa deuh ber a, FBI (Federal Bureau of Investigation), CIA (Central Intelligence Agency) leh US sorkar chuan “Usama bin Laden/Usama bin Ladin” tiin an hmang thin thung. Tin, French media thenkhat chuan “Ussamah Bin Ladin/Oussama Ben Laden" tiin an tarlang thin a, Afghanistan lamah chuan “Binladen/Binladin” tih an hmang thin.

A Pian leh Murna, Zirna leh Mimal Nun

Osama Bin Laden-a hi ni 10 March 1957 khan Saudi Arabia ram khawpui Riyadh-ah a piang. A pa chu Mohammed bin Laden-a a ni a, a nu chu Hamida al Attas-i a ni. A pa hian nupui tam tak neiin fa 50 chuang lai a nei a, Osama Bin Laden-a hi a nupui 10-na nena an fa a ni. A pa hi sumdawng mi hausa tawntaw (billionaire) a ni.

Kum 1968 – 1976 thleng "élite" secular Al-Thager Model School-ah lehkha a zir. Tichuan King Abdul Aziz University-ah management and economics a zir leh a, kum 1979-ah civil engineering degree a la, a nih loh leh, kum 1981-ah public administration degree a la niin an sawi. (Mi thenkhat chuan Osama-a hian kum thumna a zir laiin University hi a chhuahsan avangin eng degree mah a la hman lo niin an sawi bawk?). He a zirna University-ah hian zirtirtuten Islam sakhaw darh zau theih dan politics an zirtir nasa hle a ni. University-a a zir laiin sakhua lamah a tui hle a, tlawmngaia Islam sakhaw lehkhabu thianghlim Quran leh Jihad letlingtute zingah a tel ve nghe nghe. Tin, Bin Laden-a hian poetry lam pawh a ziak nual a ni.

Kum 17 mi a nihin (1974) Najwa Ghanem-i chu nupui-ah a nei a ni. Kum 2002-a CNN report atanga a lan danin Osama-a hian nupui 4 neiin, fa 25/26 a nei a ni.

FBI-in a tarlan danin Osama-a hi pa cher lam, 160 pounds vela rit, 6' 4" - 6' 6" vela sang a ni.

Pasaltha Osama Bin Laden-a

United States of America nge chak Union of Soviet Socialist Republics (USSR-tuna Russia ram leh ram teunau tam taka lo keh darh ta)? tih hun lai, kum 1979-ah Soviet chuan Afghanistan a run a, chu chuan Osama Bin Laden-a rilru a tina hle a ni. Tichuan Abdullah Azzam-a nen inkawpin Soviet do hna chu nasa takin an thawk ta a, sakhaw indona thianghlim jihad puangin Islamic Jihad Mujahideen pawl a lo ding ta a ni. Hetih hun lai (1979 - 1989) hi  Carter-a leh Reagan-a te America presidents an nih lai a ni a, America chuan Pakistan leh Saudi Arabia nen tangkawpin Afghanistan atanga Soviet hnawtchhuah tuma bei Osama-a Islamic Jihad Mujahideen chu pawisa, ralthuam leh thiamna zirtir hmangin a tanpui tawk tawk reng a, Pakistan-ah Afghan raltlante tan Islamic school a din sak bawk a ni. Nakin hnuah chu school chu Islam sakhaw sipaite training hmun atan hman a ni nghe nghe. America chuan Islamic Jihad Mujahideen chu “Zalenna Sual Chhuah Tum Pawl (Fighters for Freedom)” tiin a vuah nghe nghe.

Osama-a chu kum 1984-ah Abdullah Azzam-a nen inkawpin Islam sakhaw sipai tanpuitu Maktab al-Khadamat (MAK) an din a, Afghanistan-ah a inpem lut. Kum 1988 kum tir lamah Osama-a chu Maktab al-Khadamat atang peng chhuakin khawvel pum huap Islam sakhaw sipai rinawm pawl chherchhuah dan a ngaihtuah ta a. Tichuan, ni 11 August 1988-ah Islam pawl hrang hrang tanrual pui atan sawmin, Islam sakhua sahuai thing vawna vuan tlata a tul ang anga Islam sakhaw tana ralbeih hman reng pawl al-Qaeda chu dinin, ama sumin engkim a tawlrel ta ni.

Kum 1989-ah Soviet chu Afghanistan atang a insa-seng a, kum 1990-ah Osama Bin Laden-a chu Afghanistan atangin, sakhaw indona thianghlim jihad puanga Soviet Arab khawvel atanga Soviet um chhuaktu pasaltha hming puin a pianna ram Saudi Arabia-ah a haw leh ta a ni.

Osama vs America (Sakhaw Indopui)

Kum 1990 a America-in Kuwait chhana Saddam Hussein-a awp Iraq a beih khan, a ram thenawm Saudi Arabia chuan a ram venhim nan a ram chhungah US sipaite chet tlat a phal sak a. Chu chu Osama-a chuan an sakhaw hmun thianghlim Mecca leh Medina tichhetu turah a ngai a, Saudi awptu King Fahd-a leh Defense Minister  Sultan-a te hmuin, Islam sakhaw be lo ram dang sipaite chu an ram chhunga chet tlat phal lo tur leh a tul a nih chuan ama Jihad Mujahideen pawlin an ram chu an venhim tur thu a hrilh. Nimahsela, a thurawn chu bengkhawn sak a ni lo. Chumi atang chuan Osama-a chuan khawthlang ramte chu a haw em em tan ta a ni. Osama-a chuan Saudi sorkar chu nasa takin a sawi chhia a,  Saudi sorkar thinrim chuan a ram atanga chhuak turin a ti.

Kum 1992-ah Sudan ah a tlan chhia a, American leh Jews reng reng – hmeichhia pawh naupang pawh bang lova thah chimih vek tura puangin, Islam vuantu zawng zawng a sawm. Saudi sorkar chu a sawi chhiat  chhunzawm zel avangin kum 1994-ah Saudi sorkar chuan a ram mi nihna ata a thai bo. Osama-a chuan Sudan-a Egyptian Islamic Jihad a zawm a, Egyptian President Hosni Mubarak-a thah tumin an phiar ru a, mahse, an hlawhtling lo. Egypt President thah tuma phiarrukna avangin Egyptian Islamic Jihad chu Sudan atangin hnawhchhuah a ni.

May 1996-ah Saudi Arabia, Egypt leh America nawrna nasa tak avangin Sudan sorkarin Bin Laden-a chu a ram atang a hnawt chhuak. Bin Laden-a chu Afghanistan-ah tlan chhiain, al- Qaeda pawl a tichak thar leh. Tun hmaa Islam sakhaw sipai pawl hrang hrang leh Pakistan atangin tanpuina nasa tak a dawng a, mi sumpai te rawk leh buaina hrang hrang chawk chhuakin ralthuam nasa takin an siam a, America, Jews leh Kristian sakhua thihchilh do hna an tan ta a ni. al-Qaeda chu Khawvelin rawlrala chet hmang Islam mi firfiak, al-Qaeda ralhrat pawisak nei lo pawl tiin a hmelhriat ta.

Osama Bin Laden-a Manna Tur Thupek Thenkhat

Ni 10 March 1994 - Libya rama German mi pahnih thahna avangin ni 16 March 1998-ah Libya chuan Osama-a leh midang pathumte Interpol manna thupek a tichhuak.

Ni 14 November 1995 – Riyadh US-operated Saudi National Guard training center-a American 5 leh India 2 tihna truck bomb tihpuah avangin, ni 8 June 1998-ah America chuan Osama-a manna thupek a tichhuak.

Kum 1998 – Kenya leh Tanzania US embassy bomb puah avangin US chuan manna thupek a tichhuak.

Ni 11 September 2001 –a New York khawvel insumdawn tawnna in sang (world trade center) sutchhiatna avangin man ngei ngei tum a ni.

Osama Bin Laden-a hi American Federal Bureau of Investigation (FBI) mi man duh ber 10 zingah telin, mi firfiak zingah an mi man duh ber a ni. FBI chuan a luman atan $25 millions pek a tiam.

He’ng bakah hian sualna,buaina leh pawi khawihna tam tak a tichhuak bawk a, khawvel sorkar tam tak chuan man an duh a ni.

America-in Osama-a A Veh

President Bill Cliton-a hun atang tawh khan Osama Bin Laden-a hi US chuan man duh tawh mah se, Osama Bin La Den-a man tur leh al-Queda firfiak ralhrat pawisak nei lo pawl chu nuai chimit tura beihpui an thlak tak tak hun chu, President George W.Bush-a hun laia ni 11 September 2001 –a New York khawvel insumdawn tawnna in sang (world trade center) sutchhiat atang khan a ni.

Osama Bin La Den-a man tur leh al-Queda firfiak ralhrat pawisak nei lo pawl chu nuai chimit turin America chuan Afghanistan leh Pakistan-ah ral an do tlut tlut reng a, mi rama raldo a nih avangin America chuan Afghanistan leh Pakistan chu nasa takin a tanpui reng bawk. Pakistan phei chuan America atangin kum tin US dollar tluklehdingawn 1 zet a dawng thin a ni.

Vaivut chu Vaivut-ah

Ni 1 May 2011 (Pakistan-ah chuan 2 May, Washington-ah chuan 1 May) khan CIA report bawhzuiin, President Obama-a tirh angin US sipaiten Bin Laden-a chu a tawmrukna  Pakistan khawpui, Islambad atanga hmar lam mel 31-a khaw pakhat Abbottabat-a a chenna in, chhawng thuma sangah an kap hlum ta a ni. U.S sipaite chuan Bin Laden-a hi a lu-ah an kap a, a ruang hi uluk taka an endik hnu leh DNA te an test hnu-in North Arabian tuipui hnuai-ah an phum ta a ni.

Mi thenkhat tana mi chhuanawm,mi ropui leh pasaltha, mi thenkhat tana mi firfiak leh mi hnawksak Osama Bin Laden-a chu vaivuta siam a nih angin vaivutah a kir leh ta.

Ni 11 September 2001 –a Islam sakhaw vuantu al-Queda firfiak ralhrat pawisak nei lo pawlin thlawhna 4 an hruai kawi a, 2-in New York khawvel insumdawn tawnna in sang (world trade center) a sutchhiat a, pa 2-in Whashington White House a tihbuai hnu, President George W.Bush-a kaihhruai sorkarin al-Queda firfiak ralhrat pawisak nei lo pawl hotu Osama Bin La Den-a man tur leh al-Queda firfiak ralhrat pawisak nei lo pawl chu nuai chimit tura Afghanistan leh Pakistan-a ralbeih beihpui an thlak vut vut atanga kum 10 dawn lai liam hnu-ah Bin Laden-a hi thah a ni ta a ni.

Osama Bin Laden-a hian khawvel awm chhung chu a chhe-zawng emaw, a tha-zawng emawin hriatreng a hlawh dawn a ni.

Thulakna:

1.     Infoplease - Osama bin Laden Most-wanted terrorist is killed in Pakistan

2.     ADL - Osama bin Laden

3.     Terrorism Issues - Profile: Osama bin Laden

4.     FBI Website

5.     Wikipedia

6.     CNN,BBC,The New York Times,Fox News

Comments

No comments found.
 

Contact

Search site

 

 

 

 

                  NGAIHDAN

 

    

     Ngotekherh         Puanchei

   

        Puandum           Hmaram

 

 

 

           THU KAM HNIH KHAT


ShoutMix chat widget

 

 

                TLAWHTUTE


counter globe

 

 

  MIZO LEH ENGLISH THUFIAHNA

Freelang Dictionary
MIZO => ENGLISH :
ENGLISH => MIZO :

Whole word

 

 

ZOTUI THIANG GROUP(MAIL)

Google Groups
Subscribe to Zotui Thiang Group
Email:

 

ENG WEBSITE ATANGIN NGE HETAH?

 

MizoMizo Kan Nih Kan Lawm E